โ ร คชอบดึงผม ชอบถอนผม อาการเข้าข่ายโร คจิ ตเว ชหรือไม่
หากคุณเป็นคนหนึ่งที่มีอาการแปลก เป็นคนที่ชอบดึงผมของตัวเอง ทั้งที่รู้ว่าไม่ควรทำ แต่บางครั้งมันก็ไม่อาจบังคับใจตัวเองได้ หากคุณมีอาการเช่นนี้ ก็ไม่ต้องตื่นตกใจไปว่าคุณเป็นพวกโ ร คจิต ซึ่งในวันนี้เราจะมาเปิดเผยเ รื่ อ งราวของการรั กษ าโ ร คและการรั กษ าให้ถูกต้อง
โ ร คดึงผม คืออะไร อาการเป็นอย่างไร
สำหรับโ ร คนี้เรียกว่า โ ร คถอนผมตัวเอง (Trichotillomania) หรือ โ ร คดึงผม เป็นภาวะผิดปกติทางจิตอย่างหนึ่ง และเป็นนิ สั ยหรือพฤติกร รมที่ย้ำคิดย้ำทำ อาจเกิ ดขึ้นโดยรู้ตัวหรือไม่รู้ตัวก็ได้ แต่มักพบผู้ป่ ว ยมีอาการร่วมกันทั้ง 2 แบบ – อาการดึงผมที่รู้ตัว
: อาจเกิ ดได้จากความรู้สึกคันศีรษะยุบยิบ หรืออาจรู้สึกว่าเส้นผมไม่ตรง ไม่เรียบ เลยอย า กดึงออกให้สบายใจขึ้น หรือบางคนก็มีอารมณ์กังวลและเค รี ย ดมาก่อน แต่พอได้ดึงผมแล้วก็จะรู้สึกผ่อนคลายหรือฟิน – อาการดึงผมที่ไม่รู้ตัว : มักพบการถอนผมโดยที่ไม่รู้ตัวขณะกำลังทำกิจก ร ร มบางอย่างเพลิน เช่น นั่งอ่ า นหนังสือ หรือดูโทรทัศน์ บางคนเป็นมากถึงขนาดถอนจนผมร่วงเกือบหมดหัว หรือหายเป็นหย่อม จนมีลักษณะผมที่แหว่งไปเลยก็มี
โ ร คนี้พบได้ประมาณ 1-2% ในประชากรทั่วไป โดยส่วนใหญ่จะพบในวัยรุ่นจนถึงวัยผู้ใหญ่ และเป็นผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย ส่วนบริเวณที่พบการดึงและถอนขนได้บ่อยก็คือ เส้นผม หรือขนตามตัว (ขนตา, ขนจมูก, ขนหน้าอก, ขนเพชร, คิ้ว)
โ ร คดึงผม เกิ ดจากสาเหตุอะไร
พฤติกร รมดึงผม ถอนผมตนเอง ปัจจุบันยังไม่สามารถทราบสาเหตุที่แน่นอน แต่เบื้องต้นสันนิษฐานสาเหตุได้ดังนี้
- จากพย าธิสภาพของโ ร คเอง คือ มีความผิดปกติในสมองส่วนที่เกี่ยวกับการแสดงออกของพฤติกร รม หรือมีระดับของ ส า ร เ ค มี บางตัวในร่ า งกายผิดปกติ จึงมีโอกาสที่จะมีปัญหาในด้านการกระทำพฤติกร รมซ้ำ ซึ่งบางรายอาจออกมาเป็นการทำร้ า ยตนเองอย่างรุ นแร งซ้ำ เช่น โขกศีรษะ หรือถอนผมตนเอง เป็นต้น
- จากพย าธิสภาพทางจิตใจ เกิ ดความเค รี ยด เช่น ปัญหาการเรียน การทำงาน มีปัญหาความสัมพันธ์กับครอบครัว กลัวการทอดทิ้ง มีปัญหาทางด้านปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น เป็นต้น
- จากปัจจัยสิ่งแวดล้อมทางด้านสังคม การดำรงชีวิตอยู่ในสังคม อาจเกิ ดจากความคับข้องใจหากมีการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมรอบ ตัว หรือที่เกี่ยวกับกิจวัตรประจำวัน เช่น มีการรับประทานอาหารที่ซ้ำซาก หรือการจำเส้นทางเดินทาง หรือการจัดสิ่งของให้อยู่อย่างเดิม ถ้าเกิ ดการเปลี่ยนแปลงหรือไม่เป็นไปตามสภาพแวดล้อมปกติที่เคยอยู่ จะทำให้มีความคับข้องใจ ซึ่งอาจแสดงออกมาเป็นพฤติกร รมการทำร้ า ยตนเองได้
- จากภาวะโร ค จิ ต เ ว ช บางอย่าง เช่น มีพฤติกร รมวิต กกังวลประเภทย้ำ คิดย้ำทำ หรือการเป็นโ ร ค ซึ ม เ ศ ร้า
- พันธุกร รม เช่น อาจมีสมาชิกในครอบครัวเป็นโ ร คดึงผมเหมือนกัน
วิธีรั กษ าโ ร คดึงผมตัวเอง
หากมีอาการมาก โ ร คนี้ก็จะกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น ดึงผมมาก จนผมแหว่งไปบางส่วน หรือหัวล้าน ทำให้ไม่มั่นใจ จะออกไปข้างนอกก็ต้องใส่วิก ใส่หมวกปกปิด นาน เข้าอาจเกิ ดความເครียດหรือเป็นโ ร คซึมเ ศ ร้ าตามมา ดั งนั้u ผู้ป่ ว ยโ ร คนี้จึงควรเข้ารับการรั กษ า ซึ่งเป็นการรั กษ าร่วมกันระหว่างจิตแพทย์และแพทย์ผิวหนัง โดย
- รั กษ าอาการผมร่วงกับแพทย์ผิวหนัง
- ใช้แชมพูและสระผมตามสภาพผม
- หากิจกร รมที่ผ่อนคลายทำร่วมกันในครอบครัว
- ป้องกันการถอนผมตนเอง เช่น การนำวัสดุที่หาได้ในบ้าน เช่น หมวกคลุมผมเวลาอาบน้ำ ผ้าคลุมผม หมวก ฯลฯ มาคลุมที่ศีรษะ เพื่อป้องกันการดึงผมตนเอง ในระยะแรก อาจจะรำคาญและจะดึงออกตลอดเวลา แต่เมื่อเอามือจับศีรษะแล้วไม่พบเส้นผม ไม่สามารถถอนผมตนเองได้ ในระยะต่อมาก็อาจช่วยลดพฤติก ร ร มถอนผมลงไปในที่สุด
- หากไม่สามารถหยุดถอนผมตัวเองได้ ให้ทำบันทึกตารางที่ถอนผม เมื่อทำได้ดีขึ้นจะได้มีกำลังใจ
- ในกรณีที่เป็นเ รื้ อรังควรปรึกษาจิตแพ ทย์ ซึ่งแพ ท ย์อาจพิจารณาให้ย าเพิ่มเติม
อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญก็คือ ควรรั กษ าร่วมกับพฤติก ร ร มบำบัดจะได้ผลดีที่สุด และคนใกล้ตัวก็มีส่วนช่วยรั กษ าได้ เช่น ไม่ควรดุหรือตำหนิผู้ป่ ว ยแรง เพราะจะยิ่งทำให้เ ค รี ยดจนดึงผมมากยิ่งขึ้น จึงต้องค่อย ช่วยกันปรับพฤติก ร ร ม รวมทั้งสังเกตพฤติก ร รมด้วยว่า ผู้ป่ ว ยมักจะดึงผมในช่วงเวลาไหน มีอารมณ์อย่างไร สถานการณ์เป็นอย่างไร เช่น ชอบดึงผมขณะนั่งดูทีวี ขณะอ่ า นหนังสือ อยู่ในอารมณ์เค รี ย ด ฯลฯ เพื่อให้ผู้ป่ ว ยทราบจะได้ควบคุมพฤติกร รมตัวเองได้ง่ายขึ้น
ขอขอบคุณที่มาจาก เฟซบุ๊ก “RH Club” คลับของคนรักสุขภาพและความงาม
